แน่นอนว่าการทำงานกลุ่มในโรงพยาบาลเป็น หัวใจสำคัญ ของระบบการรักษาพยาบาล เพราะแพทย์ไม่สามารถทำงานคนเดียวได้ ต้องร่วมมือกันหลายๆ ฝ่าย ทั้งพยาบาล เภสัชกร นักกายภาพบำบัด นักโภชนาการ ฯลฯ เพื่อดูแลผู้ป่วยอย่างรอบด้าน
ตัวอย่างสถานการณ์ที่ต้องทำงานกลุ่มในโรงพยาบาล
- ทีมเวชปฏิบัติ (Ward Round) : แพทย์ พยาบาล และทีมรักษา ประชุมสรุปอาการผู้ป่วยทุกเช้า
- ห้องฉุกเฉิน : แพทย์ต้องสื่อสารกับทีมพยาบาลอย่างรวดเร็วเพื่อช่วยชีวิตผู้ป่วยวิกฤต
- การผ่าตัด : ศัลยแพทย์ วิสัญญีแพทย์ พยาบาลผ่าตัด ต้องทำงานประสานกันทุกขั้นตอน
- เคสผู้ป่วยเรื้อรัง : ต้องปรึกษานักโภชนาการหรือนักกายภาพบำบัดเพื่อวางแผนฟื้นฟู
7 เทคนิคทำงานกลุ่มในโรงพยาบาลให้ประสิทธิภาพ
1. ใช้เทคนิค SBAR ในการสื่อสาร
- Situation : บอกสถานการณ์ปัจจุบัน (ผู้ป่วยมีอาการอะไร)
- Background : ข้อมูลพื้นฐาน (ประวัติโรค ประวัติการแพ้ยา)
- Assessment : การประเมิน (คิดว่าเป็นโรคอะไร)
- Recommendation : คำแนะนำ (ควรทำอะไรต่อ)
→ ช่วยลดความผิดพลาดในการส่งต่อผู้ป่วยระหว่างทีม!
2. ประชุม Brief และ Debrief
- Brief : ก่อนเริ่มงาน ระดมสมองวางแผนร่วมกัน
- Debrief : หลังจบงาน สรุปสิ่งที่ทำดีและสิ่งที่ต้องปรับปรุง
3. Active Listening (ฟังอย่างตั้งใจ)
- เวลาพยาบาลหรือเพื่อนร่วมทีมเสนอความคิดเห็น ต้องฟังให้จบก่อนตัดสิน
- ถามคำถามเพื่อให้เข้าใจจุดเดียวกัน เช่น “คุณหมายความว่า… ใช่ไหมครับ?”
4. กระจายบทบาทตามความเชี่ยวชาญ
ตัวอย่างทีมผ่าตัด:
- ศัลยแพทย์ : ทำการผ่าตัด
- วิสัญญีแพทย์ : ดูแลยาสลบ
- พยาบาลผ่าตัด : จัดเตรียมเครื่องมือ
→ แต่ละคนรู้หน้าที่ตัวเองชัดเจน
5. ฝึกฝนผ่าน Simulation
โรงพยาบาลส่วนใหญ่มีห้องจำลองสถานการณ์ (Simulation Lab) ให้ฝึกแก้ไขเหตุการณ์ฉุกเฉินเป็นทีม เช่น ผู้ป่วยหัวใจหยุดเต้น ฝึกจนกระทั่งทำงานร่วมกันได้แบบอัตโนมัติ
6. Feedback แบบไม่ตัดสิน (Non-Judgmental Feedback)
- ใช้คำพูดเชิงบวก เช่น “ครั้งหน้าอยากให้ลองสังเกตอาการผู้ป่วยด้านซ้ายเพิ่มหน่อยนะ”
- หลีกเลี่ยงการตำหนิว่า “ทำไมถึงไม่สังเกตล่ะ!”
7. Conflict Resolution (แก้ไขความขัดแย้ง)
- หากมีความเห็นไม่ตรงกัน ให้ใช้หลัก Focus on Patient-Centered Care (โฟกัสที่ผลลัพธ์ที่ดีที่สุดสำหรับผู้ป่วย) เป็นตัวตัดสิน
- ใช้คำว่า “เรา” แทน “คุณ” หรือ “ฉัน” เพื่อสร้างความเป็นทีม
เคล็ดลับสำหรับนักศึกษาแพทย์ในงานกลุ่ม
- เตรียมตัวให้ดี : ศึกษาประวัติผู้ป่วยล่วงหน้า เวลาประชุมจะได้เสนอความคิดเห็นได้
- อย่ากลัวถามคำถาม : การไม่เข้าใจแล้วไม่ถาม อาจนำไปสู่ความผิดพลาด
- บันทึกข้อมูลเป็นระบบ : จดบันทึกหรือใช้แอปช่วยจำจุดสำคัญจากการประชุมทีม
- แสดงน้ำใจเล็กๆ น้อยๆ : เช่น ซื้อกาแฟให้ทีมเวลาทำงานดึก ช่วยสร้างบรรยากาศดี
เหตุการณ์จริงที่ต้องใช้ทักษะกลุ่ม
เคส Stroke (หลอดเลือดสมองตีบ) :
- พยาบาลแจ้งอาการผู้ป่วยให้แพทย์ทันที (ใช้ SBAR)
- แพทย์และทีมวินิจฉัยร่วมกันว่าต้องทำ CT Scan ด่วน
- นักกายภาพบำบัดเข้ามาวางแผนฟื้นฟูหลังจากผู้ป่วยพ้นวิกฤต
สิ่งที่ห้ามทำในงานกลุ่มโรงพยาบาล
- โทษกันเองเมื่อเกิดข้อผิดพลาด : ควรแก้ปัญหาหลังจากนั้นค่อยมาวิเคราะห์สาเหตุร่วมกัน
- สื่อสารผ่านความรู้สึก : เช่น “คุณทำให้ฉันเสียหน้า!” → เปลี่ยนเป็น “ผมคิดว่าวิธีนี้อาจเสี่ยงเกินไป เพราะ…”
ประโยคเด็ดที่ใช้ในทีมโรงพยาบาล
- “ช่วยตรวจสอบ… ให้หน่อยได้ไหมครับ” → แสดงความไม่แน่ใจและต้องการความช่วยเหลือ
- “เรามาช่วยกันคิดวิธีที่ดีที่สุดสำหรับผู้ป่วยคนนี้ดีกว่า” → เน้นการมีส่วนร่วมของทุกคน
การทำงานกลุ่มในโรงพยาบาลเหมือนการเล่นวงออเคสตรา ที่ต้องมีทักษะการฟัง การแบ่งบทบาท และการปรับตัวเข้าหากัน ถ้าได้ฝึกฝนเทคนิคเหล่านี้ตั้งแต่เป็นนักศึกษาแพทย์ จะช่วยลดความเครียดและทำงานร่วมกับผู้อื่นได้